Հարցեր կրկնողության համար
1. Ինչ է ուսումնասիրում քիմիան, ինչ բնագիտական գիտություններ գիտեք։
Քիմիան ուսումնասիրում է նյութերը, դրանց բաղադրությունը, կառուցվածքը, հատկությունները և կիռարումը:
2. Մարմին, նյութ, բերել օրինակներ։
Մարմինը մեզ շրջապատող առարկաներն են, իսկ նյութերը, թե ինչից են պատրաստվածայդ առարկաները: Մարմին՝ աթոռ, սեղան, քանոն, նյութ՝ փայլտ, երկաթ, պլաստմաս։
3. Պարզ և բարդ նյութեր, բերել օրինակներ։
Պարզ նյութերը կազմված են մեկ քիմիական տարրից, իսկ բարդերը՝ մեկից ավելի: Պարզ՝ երկաթ (Fe), Կոբալտ (Co), բարդ՝ ածխաթթու գազ (CO2), ջուր (H2O)։
4. Ֆիզիկական, քիմիական երևույթներ, բերել օրինակներ։
Երևույթներ` Ցանակացած փոփոխություն բնության մեջ կոչվում է երևույթ: Երևույթները լինում են ֆիզիկական և քիմիական: Ֆիզիկական երևույթների ժամանակ նոր նյութեր չեն առաջանում, այլ փոխվում են նյութի ագրեգատային վիճակը, ձևը և չափսերը: Քիմիական ռեակցիաների հատկանիշները` գույնի, հոտի համի փոփոխություն, էներգիայի անջատում կամ կլանում, ստվածքի առաջացում և գազի անջատում: Ֆիզիկական երևույթներ՝ սպիրտի գոլորշիցումը, կավի կոտրվելը, քիմիական նյութեր՝ մագնեզիումի այրումը, ամոնյումի բիզրոմատի քայքայումը։
5. Սահմանել մոլեկուլ, ատոմ հասկացողությունները, ատոմի բաղադրությունը։
Մոլեկուլը նյութի փոքրագույն մասնիկ, որը պահպանում է նրա հիմնական քիմիական հատկությունները և կարող է գոյություն ունենալ ինքնուրույն։ Ատոմը քիմիական տարրի հատկություններ ունեցող փոքրագույն մասնիկ։ Ատոմները շատ փոքր են՝ սովորաբար մոտ 100 պիկոմետր։ Ատոմի 99,94% միջուկն է, կազմված է էլեկտրոններից (բացասական լիցք), պրոտոննրից (դրական լիցք) և նեյտրոններից (չեզոք էլեկտրական լիցք)։
6. Ինչ ատոմամոլեկուլային տեսության կետեր գիտեք։
1. Գոյություն ունեն մոլեկուլային, ատոմային և իոնաին կառուծվածքով նյութեր:;
2. Մոլեկուլները, դրանք նյութի փոքրագույն մասնիկներն են, որոնք պահպանում են նյութի հատկությունները:
3. Մոլեկուլները կազմված են ատոմներից:
4. Ատոմը հունարենից թարգմանվում է ՝ անբաժանելի:
5. Ֆիզիկական երևույթների ժամանակ, և մոլեկուլները և ատոմները պահպանվում են, իսկ քիմիական երևույթների ժամանակ մոլեկուլները քայքայվում են, բայց ատոմները պահպանվում են, այսինքն ատոմը քիմիապես անբաժանել մասնիկ է:
6. Նյութի ագրեգատային վիճակը կախված է, ատոմների և մոլեկուլների միջև տարածությունից:
7. Եվ մոլեկուլները և ատոմները գտնվում են անընդհատ շարժման մեջ:
7. Հարաբերական ատոմային, մոլեկուլային զանդված։
Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը ցույց է տալիս, թե տվյալ նյութի մոլեկուլի զանգվածը քանի անգամ է մեծ Զանգվածի ատոմային միավորից (ԶԱՄ)։
8. Տարրերի առաջին դասակարգումը, ինչպես է ստեղծվել պարբերական համակարգը։
Բոլոր տարրերը գրվեցին մի շարքով ըստ հարաբերական ատոմային զանգվածի մեծացումով։ Տարրերը համարակալվեցին, և այդ թվերը կոչվեցին կարգաթվեր։
9. Պարբերություններ, ինչ է ցույց տալիս պարբերության համարը։
Պարբերությունը՝տարրերի հորիզոնական շարքեր են, գրվածըստ կարգաթվերի մեծացումով, սկսվում են ալկալիական մետաղով վերջանում ազնիվ գազով:
10. Կարգաթիվ, ինչ է ցույց տալիս տարրի կարգաթիվը։
Կարգաթիվը դա պրոտոոնների և էլեկտրոնների թիվն է ցույց տալիս։
11 Խմբեր, ենթաղմբեր, ինչ է ցույց տալիս խմբի համարը։
Գլխավոր ենթախումբն ընդգրկում է տարրեր և՛ մեծ, և՛ փոքրպարբերություններից: Երկրորդական ենթախմբում ընդգրկվածեն միայն մեծ պարբերությունների տարրեր:
12. Տարրի բնութագրումը ըստ պարբերական համակարգի։
1) Քիմիական տարրի նշանը Co
2) Կարգաթիվը 27, միջուկի լիցքը +27
3) Հարաբերական ատոմային զանգվածը 59
4) Մեկ ատոմի զանգվածը (գ) 59*1,66*10-27կգ=97,94*10-27կգ=9794*10-26կգ
5) Դիրքը` պարբերական համակարգ 4-րդ, խումբը VIII, ենթախումբը գլխավոր
6) Ատոմի բաղադրությունը՝ 27 պրոտոն, 21 նետրոն, 27 էլեկտրոն
7) էլեկտրոնային թաղանթի կառուցվածքը 2/6/15/2
8) Ինչպիսի՞ տարր է` մետաղ
9) Օքսիդացման աստիճանը`ՕԱ 0, +2
13. Օքսիդացման աստիճան, վալենտականություն։
Օքսիդացման աստիճան՝ Օքսիդացման աստիճանը կարող է ունենալ դրական, բացասական և զրոյական արժեքներ: Վակենտականություն՝ իոնային միացություններում տարրի վալենտականությունը հավասար է իոնի լիցքին:
14. Քիմիական կապի տեսակները՝ կովալենտ (ոչ բևեռայի, բևեռային), իոնային, մետաղական։
Կովալենտային կապի դեպքում կապ են առաջացնում ոչ մետղները։ Միևնույն ոչ մետաղների միջև առաջանում է կովալենտ ոչ բևեռային մետաղ։ Իոնային կապը առաջացնում է մետաղների և ոչ մետաղների իոնների միջև էլեկտրաստատիկ ձքողության ուժերով։
15 Քիմիական բանաձև, հաշվարկներ բանաձևվով։
Նյութ՝ H2SO4
1. Նյութի անվանումը։
Ծծմբական թթու
2. Ինչ տարրերից է կազմված տրված նյութը:
H, S, O
3. Քանի ատոմ ամեն մի տարրից կա տվյալ նյութի մոլեկուլում:
Մեկ մոլեկուլներ կա՝ 2 H, 1 S, 4 O ատոմներ։
4. Հաշվել՝ Mr:
Mr (H2SO4) = Ar(H)*2+Ar(S)+Ar(O)*4=2+32+64=98
5. Հաշվել տարրերի զանգվածային հարաբերությունները` m:
m(H):m(S):m(O)=2:32:64
6. Հաշվել տարրերի զանգվածային բաժինները`w:
w (H) = 2/98*100% =2%
w (S) = 32/98*100% = 33%
w (O) = 100%-(2%+32%) =65%
7. Նյութը բարդ է, թե պարզ:
Բարդ
8. Հաշվել մեկ ատոմի զանգվածը:
Mo (H2SO4) = 98*1,66*10-27կգ=1,63*10-25կգ
Մերի Թոռունյան 